نظر به اینکه تحصیلات و تجربه میدانی شما در یکی از رشته‌های زیر مجموعه سلامت است تاکنون به چه درک و مفهومی از سلامت دست یافته‌اید؟
همه با کلمات اسلام، تسلیم، سلام و سلامت آشنایی داریم و چنانچه بخواهیم تعریفی ساده از سلامت داشته باشیم همین بس که بدانیم سلامت یعنی فقدان هرگونه بیماری در انسان به طوری که فرد توان انجام وظایف شخصی و یا امور محوله را داشته ضمناً وبال و سربار دیگران نباشد. اما در عصر حاضر و با توجه به کلمات هم ریشه سلامت، طبعاً گستره حوزه سلامت تقریباً در تمام لایه‌های زندگی بشری اعم از روحی و جسمی حضوری انکار ناپذیر دارد.
انسانی می‌تواند در مسؤولیت‌های فردی و اجتماعی موفق و تأثیر گذار باشد که از لحاظ روحی و جسمی در تعادل باشد یا به عبارتی سلامت در وجود او مستقر باشد. سلامت و بیماری در مقابل یکدیگرند به محض استقرار یکی در وجود انسان دیگری کوچ می‌کند: بنابراین دین کامل اسلام از ابتدا مبتنی بر این فهم بوده و خواهد بود، نام با مسمی اسلام پیام آور سلامتی، تسلیم، سلام و تعادل برای ره یافت‌گانش می‌باشد: زیرا مگر می‌شود بار خلافت الهی در زمین را به دوش گرفت و جسم و روحی سالم، توانمند و شاداب نداشته باشیم. خالق دانا و توانا قطعاً اسباب و ابزار تحصیل، حفظ و ارتقاء سلامت از ابعاد روحی و جسمی را در اختیار بنده و خلیفه خود در زمین قرار داده- کریمانه و بدون کم و کاست – تا با عزت و توان به وظیفه خطیرش که همان اصلاح و آبادانی در این دنیاست عمل نماید. سلامت باشید.
حال که درافتیم برای استقرار گوهر گران بهای سلامت در وجود خود نیازمند شناسایی و کسب مهارت‌هایی برای حفظ و افزایش سلامت هستیم نظرتان را بیان کنید؟
به کلمه مناسبی اشاره نمودید (مهارت) به راستی ورود موفق به هر حوزه‌ای اگر مبنی بر دانش و مهارت مرتبط با آن باشد، امید نیل به هدف و نتیجه مطلوب دور از انتظار نیست. البته کسب مهارت و دانش در این زمینه سطوح مختلفی دارد که در این مقال نمی‌گنجد چون عمدتاً مخاطبان عام داریم لذا به بیان سطح عمومی از این علم بسنده می‌کنیم. حفظ و ارتقاء سلامت از بعد جسمی مستلزم شناخت نسبی از فعالیت‌ها و نحوه عملکرد بدن انسان است. فردی که اقدام به مسواک زدن می‌کند، برای اینکه از عمل بهداشتی و پیشگیرانه خود نتیجه شایسته‌ای بدست آورد باید از فیزیولوژی دهان و دندان‌ها اطلاعات لازم را داشته باشد تا به درستی مسواک بزند و تخریب و آسیب ایجاد نکند، با فرد آگاه و متخصص مرتبط مشورت داشته باشد و وقت کافی برای انجام کار مؤثر در حفظ دندان‌ها صرف کند تا از پوسیدگی، درد و نهایتاً حذف دندان خراب شده در امان بماند و در سنین بالا‌تر دندان‌هایی سالم و زیبا داشته باشد. آسیای بدنش یا همان دندان‌ها به طور کامل عمل نماید و سیستم گوارش هم به طبع آن بهتر و سالم‌تر و طولانی‌تر کار کن و به همین طور تا آخر در سایر موارد نیز....
غذا و تغذیه نقش مهمی در استقرار و استمرار سلامت جسم را دارا می‌باشد در این باره چه توصیه‌هایی دارید؟
ج- امروزه با توجه به تغییر الگوی تغذیه، رشد و توسعه فعالیت در زمینه صنایع غذایی از یک سو و طمع و سودجویی بسیاری از دست اندر کاران صنعت واحد خوراکی، آشامیدنی و آرایشی پتانسیل تهدید علیه سلامت مردم را افزایش داده است، بنابراین لزوم آگاهی مردم در انتخاب و مصرف مواد غذایی گوناگون بیش از بیش حایز اهمیت است.
در قرآن گریم خالق هستی به وضوح درباره خوراک و خوردنی و اینکه باید به غذایی که تناول می‌کنیم توجه داشته باشیم تذکر داده است. در گذشته بیماری‌های قابل انتقال از راه غذا و آب عمدتاً میکروبی و انگلی و یا ویروسی بوده است در حالی‌که آلودگی‌های شیمیایی و با منشأ غیرمیکربی رو به فزونی است و تغییر جدول رده بندی بیماری‌ها و با توجه به صدر جدول مشاهده می‌کنیم که جلودار بیماری‌ها انواع سرطان‌ها، بیماری‌های قلب و عروق و چاقی می‌باشد و امروزه کمتر از وبا، حصبه، بیماری‌های انگلی و غیره خبری است، اگر کمی به الگوی گذشته سری بزنیم می‌بینیم غذاهایی که با حوصله و آرام طبخ و تهیه می‌شد با هدف تأمین نیاز غذایی آن بود و امروزه رنگ و رو و آب و تاب و رنگارنگی غذا‌ها بدون توجه به کالری اضافه‌ای که وارد بدن می‌کند جایگزین شده است. ماشینی شدن زندگی، کم تحرکی مردم نیز مزید بر علت است، حکیمان در گذشته درمان بیماری‌ها را از طریق غذا انجام می‌دادند و معتقد بودند که - غذای ما دوای ما و دوای ما غذای ماست-.
مجدداً متذکر می‌شوم کسب شناخت از فیزیولوژی و نیازمندی‌های بدن با توجه به سن، جنس، شغل و... در حد معمول ضروری است تا نسخه غذا و خوردنی مورد نیاز بدن را درست بنویسیم و مصرف کنیم تا سلامت جسم تأمین شود و استمرار داشته باشد و از این راهرو هزینه‌های درمانی با به عدد صفر نزدیک شده و اقتصاد خانواده در جهت سلامت و نشاط هدایت گردد.
اگر الگویی برای جایگزینی الگوی فعلی در نظر دارید ارائه کنید.
ارائه الگو و یا تقدیم بسته‌های آموزشی به مخاطبان در حوصله این مصاحبه نمی‌گنجد، به نظر می‌رسد برگزاری کلاس‌های آموزشی فعال مه ترکیبی از ارائه مطلب توسط متخصصین و طرح سوال از سوی مخاطبان می‌تواند تأثیر مطلوبی بر تغییر نگرش مردم داشته باشد تا با رعایت آموخته‌های جدید به تدریج الگوی نابسامان و تهدید آمیز کنونی تغذیه جایش را به الگویی با ارمغان سلامت بدهد. اما اگر میزان کالری دریافتی با کالری مصرف شده متعادل گردد حداقل سود آن این است که با افزایش وزن و وارد شدن به فاز چاقی مصون خواهیم ماند. مدت‌هاست که الگوی غذایی و تغذیه از جاده اصلی منحرف شده و ورود غذاهای آماده و سریع به عرصه زندگی بشر آن هم به صورتی لجام گسیخته و با نگرش سود جویانه موجب تهدید جدی سلامت بشر گردیده است، سرعت در تهیه و صرف غذا با این تصور که وقت کمتری تلف می‌شود ما را دچار غفلت پنهان گرده است، غافل از اینکه وقت و هزینه‌ای که در این طرف معادله صرفه جویی می‌شود با وقت و هزینه‌ای که ناشی از ایام بیماری، بستری شدن، جراحی و از کار افتادگی، پیری و کهولت زودرس عارض می‌گردد قابل مقایسه نیست.
تغییر رتبه بیماری‌ها در جدول رده بندی بیماری‌ها به همین دلیل است. ضمناً دست اندرکاران و سیاست‌گذاران حوزه سلامت، به تدریج به این فکر افتاده‌اند تا مبانی اقتصاد بهداشت را با جدیت عملی سازند. برای مثال توجه مجدد و گرایش به سمت تهیه آرام غذا‌ها و آشتی با اصول صحیح و سلامت گذشتگان، غذاهای دارای شناسنامه و سنتی، استفاده بیشتر از مواد مختلف با منشأ طبیعی در تهیه و نگهداری غذا‌ها، اصلاح روش و مواد تغذیه دام و طیور، کاهش مصرف سموم و مواد شیمیایی در تولید مواد کشاورزی و بسیاری شواهد دیگر حکایت از آن دارد که بازگشت به جاده غذای ایمن ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
رسالت حاکمیت و دولت از طریق آموزش همگانی مستمر و مؤثر به موازات وضع قوانین و مقررات را برای حمایت از پیشبرد اهداف امنیت غذا چگونه می‌بینید؟
شورایی با عنوان شورای سیاست گذاری سلامت وجود دارد که بازنگری در اعضاء و شرح وظایف آن لازم است، مصوبات شورا و پی‌گیری برای اعمال آن بسیار مهم است، این شورا باید دارای استقلال عملکرد بوده و هیچ یک از اعضاء آن نباید در عرصه تولید، توزیع و فروش مواد غذایی ذینفع باشند. اعمال دقیق، قوانین و مقررات و اجتناب از چشم پوشی از تخلفات یک اصل مهم در تحقق امنیت غذا و عدم امنیت برای سوداگران عرصه تولید و فروش مواد غذایی است و این کلید طلایی موفقیت در امر ایمنی غذاست.
نقش رسانه‌ها مخصوصاً صدا و سیما باید به موازات آموزش مستمر عام مردم با تهیه برنامه‌های جذاب، هشدار دهنده و موثر از ورود به تبلیغ هرگونه مواد خوراکی نامطلوب و تهدید کننده سلامت جداً خودداری نماید و حتی‌المقدور درآمد سازمان را در حوزه تبلیغات به حداقل ممکن برساند، و برای جبران آن ردیف بودجه‌ای خاص توسط شورای سیاست‌گذاری سلامت تصویب گردد، تا صدا و سیما از این بابت با کسری بودجه مواجه نشود. لازم به یادآوری است ایجاد بازار رقابت در عرصه مواد غذایی ایمن مشتری باهوش، آگاه و دارای دانش را به کالای مرغوب و مفید جلب خواهد کرد و خلاء احتمالی تبلیغات را پر خواهد کرد، هر چند اگر تبلیغات تب آلود و شتاب‌زده کنونی اگر مورد ارزیابی قرار گیرد معلوم نیست شاید بعضاً اثر معکوس بر رونق بازار کالا هم داشته باشد. با طرح مجدد صورت مسئله و مشتری محوری، رضایت مشتریان همواره از شاخص‌های مهم در تأثیر کالا و خدمات بوده و خواهد بود.
نکته: اینکه تولید کننده‌ای تصور کند مشتری را دور زده است بسیار ساده‌لوحانه است و باید بداند که با این دور زدن اصولاً خودش را له و از چرخه اقتصادی حذف کرده است.
نظرات